Afatek Logo
← Seçilmiş Sənəd

İnsan Faktoru: Kibertəhlükəsizlikdə Ən Zəif Halqa, yoxsa Güclü Bir Aktiv?

Afatek Strateji Araşdırma Komandası · 13 İyul 2025

Kibertəhlükəsizlik yalnız texnoloji həllərlə deyil, həm də insan davranışları ilə formalaşan bir nizam-intizamdır. Qabaqcıl təhlükəsizlik divarları, müdaxilə aşkarlama sistemləri və süni zəka ilə gücləndirilmiş təhdid analizləri - bu texnologiyalar nə qədər güclü olursa olsun, zəncirin ən zəif halqası çox vaxt insanlardır. Bəs bu, dəyişməz bir həqiqətdirmi? Yoxsa, doğru yanaşmalarla insan faktoru bir təşkilatın ən güclü kiber müdafiə qalxanına çevrilə bilərmi?

1. Zəif Halqa: Sosial Mühəndislik və İstifadəçi Səhvləri

Kiber hücumçular çox vaxt sistemləri birbaşa sındırmaqdansa, işçiləri hədəf almağı üstün tuturlar. Niyə? Çünki texnologiyanın uğursuzluğundan daha çox insanların səhv etmə ehtimalı var. Ümumi nümunələr:

  • Fişinq e-poçtlarına klikləmək
  • Parolları paylaşmaq və ya təkrar istifadə etmək
  • Bilinçsiz şəkildə USB sürücüləri taxmaq və ya şübhəli linklərə daxil olmaq

Bu cür hallar, kiber hücumların təxminən 90%-nin insan səhvi səbəbindən baş verdiyini göstərən araşdırmalarla dəstəklənir.

2. Güclü Aktiv: Məlumatlılıq və Təlimlə Gücləndirilmiş İnsanlar

Ancaq bu zəiflik bir tale deyil. Düzgün təlim və mədəniyyət transformasiyası ilə işçilər kiber hücumlara qarşı ən təsirli müdafiə xəttinə çevrilə bilərlər. Necə?

  • Müntəzəm məlumatlılıq təlimləri istifadəçilərə təhdidləri tanımağı öyrənməyə kömək edir.
  • Realistik simulyasiyalar nəzəri bilikləri təcrübə ilə gücləndirir.
  • Müsbət bir təhlükəsizlik mədəniyyəti, işçilərin təhlükəsizlikdə bir rolu olduğunu hiss etmələrini təmin edir.

Bu nöqtədə insanları təlimləndirmək yalnız bir vəzifə deyil; bu bir investisiyadır.

3. Korporativ Yanaşma: Təlim Keç + İzlə + Ölç

İnsan faktorunu gücləndirmək üçün davamlı bir strategiya lazımdır. Bu strategiya bu üç sütun üzərində qurulmalıdır:

  • Təlim Keç: Təhdidləri tanıdan və davranış dəyişikliyini hədəfləyən hərtərəfli məzmun təqdim et.
  • Test Et: Realistik simulyasiyalarla işçilərin hazırlıq səviyyəsini ölç.
  • Təkmilləşdir: Nəticələrə əsasən fərdi və korporativ inkişaf planları yarat.

Bu üçlü quruluş yalnız fərdi deyil, həm də təşkilati dayanıqlılığı artırır.

4. Phishy ilə tanış olun: İnsan Qaynaqlı Risklərə Qarşı Ağıllı Həll

Afatek tərəfindən hazırlanan Phishy, məhz bu ehtiyac üçün nəzərdə tutulmuş bütöv bir kiber məlumatlılıq platformasıdır. Phishy ilə siz:

  • ✅ Realistik fişinq simulyasiyaları həyata keçirə bilərsiniz,
  • ✅ İstifadəçi əsaslı davranış təhlili apara bilərsiniz,
  • ✅ Fərdiləşdirilmiş təlim məzmunu təklif edə bilərsiniz,
  • ✅ Təşkilatınızın kiber dayanıqlılığını ölçə bilərsiniz.

Phishy yalnız bir alət deyil; bu, insan faktorunu bir üstünlüyə çevirən strateji bir həlldir.


Unutmayın: Bir insan ya ən böyük risk mənbəyidir, ya da ən güclü təhlükəsizlik divarıdır. Bu transformasiyanı həyata keçirmək üçün indi Phishy ilə tanış olun:

👉 https://phishy.io